Arreboles al alba → predicción

Paremiotipo: Arreboles al alba → predicción

Criterios de búsqueda

- Meteorología > cielo > arreboles

- Meteorología > predicción [todas las subcategorías]

- Cronología > partes de la jornada > alba, amanecer, aurora

- Búsqueda textual de "[arreboles al alba]" en la casilla de Comentario

Comentario

Como indicamos en 49.1., la aparición del cielo rojizo conlleva predicciones meteorológicas diversas según el momento del día (mañana o tarde) en que aparece o según la dirección en que se observa (este u oeste), aspectos ambos relacionados. En este mapa se recogen los cuarenta y seis refranes (veinticuatro geolocalizados) que unen la condición del alba arrebolada con una predicción, generalmente de lluvia (algunos menos, de viento o de mal tiempo genéricamente). Los refranes recogidos se reparten por todo el ámbito románico, incluido el rumano, aunque con refranes no geolocalizados. Un número importante corresponde a lenguas de la península ibérica, pero no es frecuente en catalán; treinta y tres refranes resultan de la suma de los portugueses (no geolocalizados), gallegos, asturianos, castellanos y aragoneses. Otro grupo representado pero ya en menor número (ocho refranes) es el del occitano y del francés (aunque con refranes no geolocalizados); y dicho paremiotipo se encuentra, como para el catalán, muy poco representado en las lenguas itálicas.

Los refranes recogidos presentan también dos tipos principales en cuanto a sus características sintáctico-semánticas: un grupo numeroso ofrece una estructura inicial del tipo "alba roja" (con distintos tipos léxicos para 'roja' ); y otro, menos numeroso, se presenta con frases del tipo "rojo al alba" o "roja alba" (otra vez con variados tipos léxicos para 'alba' o 'rojo': bermellón, colorao, encarnado, vermelho, etc). Habitualmente, la segunda parte del refrán indica una predicción de lluvia expresada en rima con la palabra que cierra la condición inicial (véase, por ejemplo, Alba roja, capa moja o Alba rubia, viento o lluvia; o, en el segundo caso, Bermeyón al saliente, l'agua de repente o Roibéns ó sol nado: pegureiro, andarás mollado).

Algunos refranes expresan en una segunda parte la predicción contraria en caso de arreboles a la puesta del sol.

Relación de refranes

- (En août), le soleil se levant comme un rouge miroir / Annonce de l'eau pour le soir. Mais s'il est rouge le soir / D'un beau jour pour demain, / Il nous donne l'espoir (francés)

- Aco's verai que plóu o névo / Quand, rouginas, lou jour se lèvo (occitano)

- Alba manchada, tormenta asegurada (castellano)

- Alba roja, barba moja (castellano)

- Alba roja, capa moja (castellano)

- Alba roja, [/] vento o ploja (aragonés)

- Alba roja[,] piso moja (castellano)

- Alba rossa, o vento o giozza (véneto)

- Alba roya, viento o ploya (aragonés)

- Alba rubia, o frío o lluvia (castellano)

- Alba rubia, viento o lluvia (castellano)

- Arrebolada al ser de día, cierta está el agua al mediodía (castellano)

- Arreboles al amanecer, agua o viento al anochecer (castellano)

- Arreboles de sol posto é señal de tempo enxoito; arreboles de sol levantado, é señal de tempo mollado (gallego)

- Aube rouge, vent du sud ou pluie (francés)

- Aubo feroujo, [/] Vent ou ploujo (occitano)

- Aubo roujo, [/] Vent o ploujo (occitano)

- Aurora roiba, ou vento ou choiva (gallego)

- Aurora rubia, o viento o lluvia (castellano)

- Aurora ruiva[,] ou vento ou chuva (portugués)

- Barra roxa em sol nascente, água em três dias não mente (portugués)

- Bermeyón al alba[,] o aire o agua; bermeyón a la tardi[,] pero a la mañana non (asturiano)

- Bermeyón al saliente, l'agua de repente (asturiano)

- Când soarele răsare roşu, se schimbă vremea (rumano)

- Candilazo al amanecer, agua al anochecer (castellano)

- Cel rogent a sol ixent, [/] si no és pluja serà vent (catalán)

- Cîl ros sul fâ dal dì, ploie sigûr prìn di misdì (friulano)

- Colorao al alba, o aire o agua; colorao a la cena, bon tiempu 'spera (asturiano)

- Dacă înainte de răsăritul soarelui cerul e roşu-învrâstat cât un lepedeu, atunci pe prânz (8-9 ore) de bună samă plouă (rumano)

- El bermeyón al saliente, que de poniente non (asturiano)

- Encarnao al amanecer, agua al oscurecer (castellano)

- Encarnao pa Lugo, sol seguro; encarnao pal alba, u aire u agua (castellano)

- Encarnau al alba, a la noche agua; encarnau al escurecer, agua al amanecer (asturiano)

- Il est bien vrai qu'il pleut ou neige / Quand, rougeâtre, le jour se lève (francés)

- Nubes rubias e sol posto, tempo composto; nubes rubias e sol nado, tempo mollado (gallego)

- Para llover, arrebolada al salir y no al poner (castellano)

- Roibéns ó sol nado: pegureiro, andarás mollado (gallego)

- Rouges nuages à l'aurore / De la pluie ou du vent encore (francés)

- Rubieiras ó naciente, sol ó poniente (gallego)

- Ruivas no nascente, chuva de repente (portugués)

- Si sale el sol con barra colorada, pronto estará la tierra mojada (castellano)

- Sol naciente rojo, agua al ojo (castellano)

- Soleil rouge au levant / Signe de mauvais temps (francés)

- Vermelha alvorada vem mal encarada (portugués)

- Vermelho ao nascente, chuva de repente (portugués)

- Vermelho nascente que pronto descora, [/] Tempo de chuva que está p'ra demora (portugués)