Contraste entre Navidad y Pascua. Navidad al juego, → Pascua al fuego

Contraste entre Navidad y Pascua

Son muy abundantes los refranes en que contrastan una Navidad con buen tiempo (sol, posibilidad de estar al aire libre) y una Pascua de mal tiempo y frío, que obliga a cobijarse al amor del fuego. Responden a una especie de filosofía compensatoria que se observa en otras creencias y paremiotipos, como en el caso de la Candelaria (cf. el paremiotipo 4. [Si / cuando] la Candelaria llora [llueve] → invierno fuera; [si / cuando] la Candelaria ríe [sol] → invierno por venir).

Paremiotipo: Navidad al juego, → Pascua al fuego

Criterios de búsqueda

- Cronología > fecha fija > Navidad + fecha movible > Pascua de Resurrección

- Ámbito temático general > elementos de la vida cotidiana > juego + fuego

Paremiotipo beneficiado por la conveniencia de rima entre los tipos léxicos juego y fuego, herederos de jocu y focu. Ofrece trece resultados, si bien siete de ellos no presentan geolocalización.

Se registra una versión cronológicamente invertida en occitano, sin geolocalización: A Nadau au fioc, [/] A Pascos au joc. Y otro testimonio occitano, asimismo sin localizar, con doble formulación, en orden cronológico inverso y, a continuación, normal: Nouvè au fiò, Pasco au jo; [/] Nouvè au jo, Pasco au fiò.

Una versión ampliada, cuya segunda parte coincide con este paremiotipo, se localiza en Poschiavo (variedad lombarda de Suiza): Natàl a la plàzza, pàsqua a la busca; natàl al giöch, pàsqua al fòch.

Se halla algún caso de formulación más extensa, con alusión indirecta al "juego" y al "fuego", como el del catalán Qui per Nadal juga a bitlles, per Pasqua s'escalfa els talons. No lo cartografiamos.

Relación de refranes

- Calèndo au jo, [/] Li Pasco au fiò (occitano) [no geolocalizado]

- En Nadal els jocs, | i per Pasqua els focs (catalán)

- Nadâl al 'zûc e Pasche dongje il fûc (friulano)

- Nadal en es joc, | i Pasco en es foc (catalán)

- Natale al giuoco [/] Pasqua al fuoco (italiano) [no geolocalizado]

- Noël au jeu / Pâques au feu (francés) [no geolocalizado]

- Per Nadal al joc, [/] per Pasqua al foc (catalán)

- Por Natal ao jogo e pela Páscoa ao fogo (portugués) [no geolocalizado]

- Si per Nadal al joc, per Pasqua al foc (catalán) [no geolocalizado]

Fórmulas ampliadas

- Da Nadal al diogo e da Pasqua al fogo; da Nadal al fogo e da Pasqua al diogo (véneto)

- Natàl a la plàzza, pàsqua a la busca; natàl al giöch, pàsqua al fòch (lombardo de Suiza)

- Nouvè au fiò, Pasco au jo; [/] Nouvè au jo, Pasco au fiò (occitano) [no geolocalizado]

Formulación inversa

- A Nadau au fioc, [/] A Pascos au joc (occitano) [no geolocalizado]

Variante no cartografiada

- Qui per Nadal juga a bitlles, per Pasqua s'escalfa els talons (catalán)